Na jaren van voorbereidingen, acties en sparen -niet in de laatste plaats door parochianen zelf- is het binnenkort zover: de restauratie van het glas-in-lood raam in de voorgevel van de Grote Kerk gaat van start.

Meesterwerk
De parochianen die in de Grote Kerk zitten realiseren het zich misschien niet, maar achter hun rug hangt een groot meesterwerk van de Limburgse kunstenaar Charles Eyck. Nou ja, ‘hangt’ is eigenlijk niet het goede woord. Het gebrandschilderde glas, dat de kroning van Maria verbeeldt bij haar ten hemelopneming, is stevig verankerd in de voorgevel van de kerk en gevat in lood. Het werk werd in 1948 geschonken door Laura en Vereeniging ter vervanging van het bestaande raam dat in de Tweede Wereldoorlog onherstelbaar beschadigd was geraakt.

Paul Thomissen, glazenier, vindt dit werk van Charles Eyck van grote cultuurhistorische waarde. Het is bijzonder vanwege zijn omvang, maar ook omdat het een voorbeeld is van de expressionistische stijl van Eyck en omdat het is gesigneerd. Het verkeert echter in slechte staat. De ramen zijn niet meer strak, maar bobbelig en stukken glas zijn uit het lood. “Uitbuiken, noemen we dat”, zegt Paul. “Het lood is zijn kracht verloren. Dat gebeurt op den duur altijd, maar het is hier wat sneller gegaan door het gebruik van voorzetramen zonder ventilatie.” Restauratie is dus nodig, hoe eerder des te beter.

Studio Vitri
Het spreekt voor zich dat de restauratie van zo’n waardevol kunstwerk door een ervaren glazenier moet gebeuren. Paul heeft een jarenlange opleiding achter de rug. Eerst was hij 4 jaar in de leer bij een glazenier in Tongeren. Daarna heeft hij zich in het buitenland verder gespecialiseerd in brandschilderen en andere technieken. Naast het werk in zijn eigen atelier Studio Vitri in Kerkrade-West geeft hij les aan het Sint Lucas in Boxtel, dat de enige glazeniersopleiding in Nederland aanbiedt. “Ik werk met een vast team van vier experts aan zo’n restauratie”, vertelt Paul. “Ik kan dat zeker niet zonder de hulp van collega’s zoals Daniëlle, die gespecialiseerd is in brandschilderen.” Het uitgangspunt bij restauratie is dat je het oorspronkelijke glas zoveel mogelijk behoudt. Maar dat kan niet altijd, dus soms moet er dan een stukje opnieuw geschilderd worden. “Als Daniëlle dat onder handen heeft gehad, zie je geen verschil met het origineel. Echt een meestervervalser,” grapt Paul.

Wat moet er gebeuren?
Voordat het team van Paul met het restaureren van het glas aan de slag kan, moet er veel gebeuren. Het venster bestaat uit 48 afzonderlijke panelen, die elk ongeveer 150 stukjes glas bevatten. Die panelen worden eerst van beide kanten gefixeerd met tape, eruit gehaald en voorzichtig naar het atelier vervoerd. Daar worden met verschillende technieken foto’s van de ramen gemaakt, om zowel de afbeelding als de constructie goed vast te leggen. Vervolgens worden de panelen in een bad met water geweekt, waarna ze voorzichtig uit elkaar worden gehaald. Elk stukje wordt genummerd, dat wordt vastgelegd in een restauratieverslag. Als een deel van de schildering moet worden bijgewerkt, gebeurt dat met een zogeheten koud retouche, omdat een oud stuk glas nooit opnieuw de oven in mag. Uiteindelijk worden de ramen weer in elkaar gezet, waarbij het lood volledig wordt vervangen en worden ze weer in de gevel van de Grote Kerk geplaatst.

Voor gehele restauratie zijn zeker 6 maanden nodig. In de tussentijd zullen de oude voorzetramen teruggezet worden in de gevel, zodat de kerk in ieder geval wind- en waterdicht is. Het is het beste om de restauratie in de zomermaanden uit te voeren, zodat de ramen teruggeplaatst kunnen worden voordat het echt slecht weer wordt. Voordat er gestart kan worden, is echter nog wat ‘papierwerk’ nodig om de noodzakelijke subsidies aan te vragen en het budget rond te krijgen.

Een bijdrage leveren?
De parochie levert zelf een financiële bijdrage aan de restauratie. Daarvoor is in de afgelopen jaren al gespaard. Mocht u echter nog geld in een oude sok hebben liggen, waarvoor u een mooie bestemming zoekt, dan houdt de penningmeester van het kerkbestuur zich aanbevolen. Als u een gift wil storten dan kan dat op rekeningnummer NL16 RABO 0151 706506 t.n.v. R.K. Kerkbestuur H. Joannes de Doper H. Pastoor van Ars onder vermelding van ‘restauratie venster’.

(tekst: Diana Delnoij, foto: Jos van de Camp)